Ministerstwo Sprawiedliwości

Protokół Stambulski - Stworzony w 1999 roku przez grupę ponad 75 ekspertów (głównie lekarzy, prawników i psychologów), reprezentujących 40 organizacji z 15 krajów, „Podręcznik skutecznego badania i dokumentowania tortur oraz innego okrutnego, nieludzkiego lub poniżającego traktowania albo karania” (zwany też potocznie Protokółem Stambulskim) jest pierwszym zbiorem wskazówek, tego jak dokumentować tortury i ich skutki. Stanowi oficjalny dokument Organizacji Narodów Zjednoczonych, a jego przyjęcie w roli narzędzia zwalczania tortur rekomendują zarówno Zgromadzenie Ogólne ONZ jak i Komisja Praw Człowieka ONZ (od 2006 r. Rada Praw Człowieka ONZ).

Podręcznik zawiera informacje, jak identyfikować i dokumentować dla potrzeb sądów lub organów śledczych przypadki stosowania tortur lub innego okrutnego traktowania albo karania. Można tam też znaleźć, skierowane do lekarzy i prawników, informacje (opis objawów fizycznych i psychicznych) pozwalających na dokonanie oceny, czy dana osoba była torturowana oraz wskazówki, jak należy zgłaszać takie przypadki sądom lub organom śledczym.

Protokół nie ma charakteru wiążącego. Jednakże prawo międzynarodowe zobowiązuje rządy do badania i dokumentowania przypadków tortur i innych form znęcania się, a także karania osób za nie odpowiedzialnych, w sposób wszechstronny, efektywny, bezzwłoczny i obiektywny. Protokół stanowi jedno z narzędzi pozwalających wypełnić te zobowiązania.

Tłumaczenie na język polski zostało zrealizowane w ramach projektu „Response to Vulnerability in Asylumˮ 2012-2013 prowadzonego przez Przedstawicielstwo Regionalne Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych do Spraw Uchodźców na Europę Centralną, współfinansowanego z Europejskiego Funduszu na Rzecz Uchodźców.