Ministerstwo Sprawiedliwości

Podczas dzisiejszych (21 kwietnia) głosowań Sejm uchwalił przygotowaną przez Ministerstwo Sprawiedliwości ustawę, która wprowadza ułatwienia dla przedsiębiorców i konsumentów poszkodowanych zwłaszcza przez kartele stosujące nieuczciwą konkurencję.

Przyjęta przez Sejm ustawa o roszczeniach o naprawianie szkody wyrządzonej przez naruszenie prawa konkurencji normuje zasady odpowiedzialności za szkody wyrządzone poprzez naruszenie prawa konkurencji oraz sposób dochodzenia w postępowaniu cywilnym roszczeń wynikłych z takich naruszeń. Z nowych przepisów będą mogli skorzystać zarówno przedsiębiorcy, jak i konsumenci (np. występujący w pozwach zbiorowych), którzy ucierpieli wskutek niedozwolonych praktyk rynkowych.

Przeciw zmowom karteli

Chodzi zwłaszcza o działalność karteli, czyli zmówionych firm, które narzucają odbiorcom swoich produktów (mniejszym przedsiębiorcom lub konsumentom) zawyżone ceny. Ustawa znajdzie zastosowanie również w przypadku zmowy cenowej,  która może polegać na tym, że dominujący producenci umawiają się z hurtownikami, czy sieciami handlowymi.

Ustawa zawiera gwarancję, że każdy kto poniósł szkodę wynikającą z naruszenia prawa konkurencji, będzie miał prawo do jej pełnego naprawienia. Dotyczy to poniesionych strat oraz utraconych korzyści (wraz z odsetkami), które poszkodowany mógłby osiągnąć.

Ułatwienia dla poszkodowanych

Ustawa przewiduje liczne ułatwienia dla poszkodowanych przez działania karteli i wskutek innych naruszeń prawa konkurencji. Najważniejsze to:

• wprowadzenie domniemania, że naruszenie prawa konkurencji, którego dopuścił się naruszyciel, jest przez niego zawinione (według obecnych przepisów, winę naruszyciela musi na ogólnych zasadach wykazać poszkodowany);
• wydłużenie do 5 lat podstawowego terminu przedawnienia roszczeń o naprawienie szkody wyrządzonej przez naruszenie prawa konkurencji (obecnie 3 lata);
• zawieszenie biegu przedawnienia roszczeń na czas trwania postępowania administracyjnego dotyczącego naruszenia prawa konkurencji;
• ułatwienie w dostępie do dowodów, niezbędnych do wykazania odpowiedzialności odszkodowawczej naruszyciela: wprowadzenie możliwości złożenia przez poszkodowanego wniosku do sądu o nakazanie wyjawienia środka dowodowego znajdującego się w posiadaniu naruszyciela, osoby trzeciej lub organu ochrony konkurencji; wykonanie nakazu może być wymuszone w drodze egzekucji;
• ułatwienie przy wykazywaniu przez poszkodowanego wysokości poniesionej szkody: na wniosek sądu pomocy w tym zakresie może udzielić organ ochrony konkurencji (w przypadku Polski – UOKiK).

Europejskie standardy

Nowe prawo dostosowuje polskie przepisy do unijnej dyrektywy dotyczącej dochodzenia roszczeń odszkodowawczych z tytułu naruszenia unijnego i krajowego prawa konkurencji. Obowiązywać ma zarówno w sprawach krajowych, jak w postępowaniach transgranicznych, obejmujących kraje Unii Europejskiej. 

Ustawa trafi teraz do Senatu. Ma wejść w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia. 

Wydział Komunikacji Społecznej i Promocji
Ministerstwo Sprawiedliwości