Ministerstwo Sprawiedliwości

W związku z pytaniami dotyczącymi projektu ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny skarbowy, Ministerstwo Sprawiedliwości wyjaśnia, że nie planowało ani nie planuje likwidacji instytucji czynnego żalu, ani możliwości składania korekt deklaracji podatkowych, które umożliwiają podatnikom naprawę „błędów” i uniknięcie w ten sposób odpowiedzialności za popełnienie przestępstwa czy wykroczenia karnoskarbowego. 

Projektowane rozwiązania nie przewidują żadnej zmiany w instytucji czynnego żalu uregulowanej w art. 16 k.k.s, którą wszyscy podatnicy będą mogli nadal stosować na takich samych warunkach jak obecnie. Aby z niego skorzystać, podatnik w dalszym ciągu musi złożyć stosowne oświadczenie do organu przed wszczęciem kontroli skarbowej lub podatkowej. Jeśli wypełni pozostałe warunki, czyli uiści w całości należność podatkową uszczuploną czynem zabronionym, nie poniesie żadnej odpowiedzialności. Po wprowadzeniu planowanych zmian w Kodeksie karnym skarbowym każdy podatnik nadal będzie mógł tak zrobić. 

Bez zmian pozostanie także możliwość składania skutecznej korekty deklaracji podatkowej w przypadku popełnienia wykroczenia skarbowego. Zarówno obecnie, jak i po zmianach przepisów kodeksowych, każdy podatnik będzie mógł złożyć taką korektę wraz z uiszczeniem należności - wówczas popełnione wykroczenie nie będzie karane. Skuteczną korektę nadal będzie można składać zarówno przed, jak i już w czasie kontroli podatkowej, co gwarantuje zmieniony art. 16a k.k.s. Innymi słowy nikt nie powinien się obawiać, że odpowie za wykroczenie, jeżeli „błąd” swój naprawi nawet już w trakcie kontroli skarbowej lub podatkowej. 

Planowane zmiany w Kodeksie karnym skarbowym dotyczą jedynie przestępstw, a więc czynów popełnionych świadomie i zamierzonych polegających zasadniczo na tym, że uszczuplenie należności publicznoprawnej przekracza 5-krotność minimalnego wynagrodzenia (art. 53 par. 3).  

W obecnym stanie prawnym nawet po zakończeniu kontroli podatkowej sprawca przestępstwa skarbowego (np. oszustwa podatkowego z art. 56 par. 1 k.k.s. lub wyłudzenia zwrotu podatku z art. 76 par. 1 k.k.s.) może złożyć korektę, uiścić należność uszczuploną i uniknąć odpowiedzialności. Nowelizacja art. 16a ma zmienić ten niekorzystny dla interesów Skarbu Państwa stan prawny, na co zwracał uwagę również Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 20 czerwca 2012 r. (IKZP 3/12). Zmienione przepisy spowodują, że po wszczęciu kontroli, w przypadku popełnienia przestępstwa, złożenie korekty nie będzie możliwe. Oczywiście w dalszym ciągu istnieć będzie możliwość skorzystania z instytucji czynnego żalu warunkowanego przyznaniem się do popełnienia przestępstwa, zanim organ ścigania się o nim dowiedział. 

Projektowane zmiany w tym zakresie mają na celu skuteczną walkę z przestępcami podatkowymi, którzy narażają Skarb Państwa na olbrzymie straty, licząc na to, że nawet jak ich działalność zostanie wykryta, w prosty sposób, składając korektę i regulując należności, unikną odpowiedzialności. Obecne przepisy mogą więc wręcz zachęcać do próby oszukiwania Skarbu Państwa. 
 

Wydział Komunikacji Społecznej i Promocji
Ministerstwo Sprawiedliwości