Ministerstwo Sprawiedliwości

Tydzień Pomocy Ofiarom Przestępstw

W dniach 22 lutego - 1 marca br. po raz kolejny obchodzony był w Polsce Tydzień Pomocy Ofiarom Przestępstw . Jest to akcja, która ma na celu zwrócenie szczególnej uwagi na potrzeby i prawa osób pokrzywdzonych przestępstwem.
Tegoroczna akcja odbywała się pod hasłem "Sieć pomocy ofiarom przestępstw" . Obecnie trwają prace międzyresortowego powołanego przez Prezesa Rady Ministrów Zespołu ds. Opracowania Krajowego Programu na Rzecz Ofiar Przestępstw . Prace te mają m.in. doprowadzić do powstania systemu pomocy osobom pokrzywdzonym przestępstwem tak, aby ofiara na każdym etapie po zdarzeniu była objęta stosownym wsparciem, przez różnego rodzaju podmioty.

Jedną z form obchodów Tygodnia Pomocy Ofiarom Przestępstw były zorganizowane przede wszystkim w sądach rejonowych dyżury sędziów, aplikantów sądowych, kuratorów czy aplikantów kuratorskich . Wyznaczone osoby udzielały w miarę możliwości szczegółowych informacji odnośnie regulacji prawnych oraz praw osób pokrzywdzonych przestępstwem. W roku bieżącym zwrócono jednak uwagę, aby Tydzień Pomocy Ofiarom Przestępstw nie był dodatkową możliwością uzyskania bezpłatnej porady prawnej. Dlatego też w trakcie dyżurów wyznaczone osoby udzielały porad i wyjaśnień jedynie osobom pokrzywdzonym, a nie wszystkim zainteresowanym, którzy chcieli dowiedzieć się np. o toku swojej sprawy.

Informacje o obchodach Tygodnia Pomocy Ofiarom Przestępstw oraz wyznaczonych dyżurach zostały umieszczone w widocznych miejscach w siedzibach sądów, urzędach miast i gmin, urzędach samorządowych, komisariatach policji. Stosowne komunikaty znajdowały się także na stronach internetowych sądów. W niektórych okręgach w akcje zostały włączone także kościoły: informacje na jej temat były przekazywane przez księży w czasie mszy św. oraz zamieszczone na parafialnych tablicach ogłoszeń.

Rzecznicy prasowi sądów zostali ponadto zobowiązani do upowszechnienia informacji o obchodach Tygodnia Pomocy Ofiarom Przestępstw w lokalnych środkach masowego przekazu. Aby ułatwić rozpowszechnianie informacji na temat obchodów Tygodnia, wydrukowane zostały specjalne plakaty okolicznościowe oraz metalowe znaczki z logo "Sieci pomocy ofiarom przestępstw". Miało to służyć lepszemu oznakowaniu miejsc, gdzie odbywały się dyżury i łatwiejszemu dotarciu do nich zainteresowanych osób.
Oprócz wyznaczonych dyżurów, w sądach udostępniane były informacje o organizacjach pozarządowych zajmujących się pomocą osobom pokrzywdzonym przestępstwem.

Podobna akcja została także zorganizowana w jednostkach prokuratorskich. Biuro Prezydialne Prokuratury Krajowej zwróciło się do wszystkich prokuratorów apelacyjnych o podjęcie w ramach Tygodnia Pomocy Ofiarom Przestępstw działań w celu zorganizowania we wszystkich jednostkach organizacyjnych prokuratury dyżurów, w trakcie których udzielane były niezbędne informacje osobom pokrzywdzonym przestępstwem oraz mających na celu popularyzację tej akcji.
W roku bieżącym po raz pierwszy Ministerstwo Sprawiedliwości zwróciło się z prośbą o włączenie do akcji do innych resortów. Prośba ta została przyjęta z dużym zrozumieniem i zaangażowaniem.

Minister Pracy i Polityki Społecznej poinformował, że informacja na temat obchodów Tygodnia Pomocy Ofiarom Przestępstw została zamieszczona na stronie Departamentu ds. Kobiet, Rodziny i Przeciwdziałania Dyskryminacji. Przedstawiciele resortu biorą ponadto udział w pracach Zespołu do Opracowania Krajowego Programu na Rzecz Ofiar Przestępstw oraz w pracach nad systemowym podejściem do profilaktyki zjawiska przemocy wobec dzieci w rodzinie oraz kontrolą instytucji powołanych do wsparcia i opieki nad dzieckiem. Ośrodki Pomocy Społecznej współdziałają ponadto z Lokalnymi Ośrodkami Wsparcia. Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji zwrócił się do Komendanta Głównego Policji z prośbą o jak najszersze rozpropagowanie tego wydarzenia oraz położenie jeszcze mocniejszego nacisku na upowszechnianie wśród funkcjonariuszy Policji zasad udzielania pomocy oraz sposobów postępowania z ofiarami przestępstw. Ponadto, w związku z realizowanym rządowym programem ograniczania przestępczości i aspołecznych zachowań "Razem bezpieczniej", w Komendzie Głównej Policji oraz w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji trwają prace nad projektem poradnika "Jak unikać zagrożeń". Poradnik ten jest materiałem skierowanym do społeczeństwa i będzie pokazywał w jaki sposób można zmniejszyć prawdopodobieństwo stania się ofiarą przestępstwa.

Minister Zdrowia zaproponował włączenie do obchodów tegorocznego Tygodnia Pomocy Ofiarom Przestępstw udział takich jednostek jak: Biuro Praw Pacjenta, Krajowe Biuro ds. AIDS, Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii oraz Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Minister wyznaczył przy tym osoby, które były odpowiedzialne za koordynację uczestnictwa wyznaczonych jednostek w tegorocznym Tygodniu.

Minister Edukacji zwrócił się do Kuratoriów Oświaty o włączenie do akcji nadzorowanych szkół i placówek. Zwrócił przy tym uwagę, aby w podejmowanych przez szkoły i placówki działaniach wychowawczych poświęconych tej problematyce zaakcentować konieczność obejmowania pomocą ofiar przestępstw, w tym w szczególności ofiar przemocy rówieśniczej w środowisku szkolnym.

Dotychczasowe obchody Tygodnia Pomocy Ofiarom Przestępstw cieszyły się dużym zainteresowaniem. Tegoroczny Tydzień Pomocy Ofiarom Przestępstw trwał do 1 marca. Po tym okresie Ministerstwo Sprawiedliwości zwróciło się do wszystkich jednostek z prośbą o szczegółowe informacje na temat przebiegu akcji.

Obchody Tygodnia Pomocy Ofiarom Przestępstw rozpoczęły w dniu 22 lutego br. Data ta nie jest przypadkowa, gdyż dzień ten został ogłoszony Międzynarodowym Dniem Ofiar Przestępstw . W tym dniu, w Muzeum Zamkowym w Pszczynie odbyła się Konferencja z udziałem ok. 150 osób z całej Polski, w tym p. Beaty Kempy - Sekretarza Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości. W konferencji udział wzięli przedstawiciele różnych resortów, m.in. pracy, zdrowia, polityki społecznej, spraw wewnętrznych i administracji oraz edukacji. W spotkaniu uczestniczyli także wojewodowie, pracownicy urzędów miast, przedstawiciele sądów, prokuratur, policji, organizacji pozarządowych oraz świata nauki. Konferencja odbyła się pod hasłem "Sieć pomocy ofiarom przestępstw: dobre praktyki, niewykorzystane szanse, nowe rozwiązania" , a jej celem było praktyczne spojrzenie na kwestię pomocy udzielanej osobom pokrzywdzonym przestępstwem oraz zastanowienie się, co można zrobić, aby pomoc ta była szybsza, skuteczniejsza i bardziej efektywna na przyszłość.

Zarówno Konferencja, jak i obchody Tygodnia Pomocy Ofiarom Przestępstw mają zwrócić uwagę na prawa i potrzeby osób pokrzywdzonych przestępstwem. Nie jest to jednak koniec działań podejmowanych przez resort sprawiedliwości dla tej grupy osób. Oprócz prac Zespołu ds. Opracowania Krajowego Programu na Rzecz Ofiar Przestępstw, Ministerstwo Sprawiedliwości włącza się także w koalicję na rzecz przyjaznego przesłuchiwania dzieci . Propozycja taka została zgłoszona przez Fundację "Dzieci Niczyje" w Warszawie i uznana za ważną oraz potrzebną.

Prawidłowe przesłuchanie dziecka ma szczególne znaczenie z wielu powodów. Po pierwsze, najczęściej chodzi o dzieci, które były ofiarami przemocy w rodzinie lub świadkami zdarzeń, które pozostawiły w ich psychice niezatarte i bardzo przykre wspomnienia. Przeprowadzanie zatem z nimi rozmowy w nieodpowiedni, czasami bolesny dla nich sposób może spowodować, że będzie to dla nich kolejne dramatyczne przeżycie. Oprócz negatywnego wpływu na psychikę takiego dziecka, straty poniesie także wymiar sprawiedliwości. Nie nawiązanie dobrego kontaktu z przesłuchiwanym dzieckiem może doprowadzić do tego, że nie będzie ono chciało rozmawiać i odpowiadać na stawiane mu pytania, co uniemożliwi uzyskanie ważnych informacji od dziecka będącego niekiedy jedynym świadkiem przestępstwa. Ministerstwo Sprawiedliwości deklaruje szeroką pomoc zarówno przy tworzeniu koalicji na rzecz przyjaznego przesłuchiwania dzieci, jak i przy dalszych pracach związanych z jej działalnością.