Ministerstwo Sprawiedliwości

Wiceminister Łukasz Piebiak na spotkaniu w Bratysławie

W Bratysławie miało miejsce dwudniowe (7-8 lipca) nieformalne spotkanie Ministrów ds. Wymiaru Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych, w którym uczestniczył Podsekretarz Stanu Łukasz Piebiak.

Podczas pierwszego dnia poruszano tematy z zakresu spraw wewnętrznych. Doszło także wtedy do nieformalnego spotkania Prezydencji słowackiej z przedstawicielami państw Partnerstwa Wschodniego.

W części obrad poświęconej wymiarowi sprawiedliwości,  ministrowie omówili unijne ramy prawne służące ochronie interesów finansowych UE, w szczególności prace toczące się nad projektami rozporządzenia o ustanowieniu Prokuratury Europejskiej oraz dyrektywy dotyczącej zwalczania nadużyć na szkodę interesów finansowych Unii za pośrednictwem prawa karnego.

Duża część państw członkowskich wyraziła wolę osiągnięcia kompromisu w sprawie ustanowienia Prokuratury Europejskiej jeszcze w tym roku. Polska zajęła w tej sprawie negatywne stanowisko, wskazując, że ze względu na szereg nieuzgodnionych dotychczas elementów rozporządzenia, bardzo trudne wydaje się osiągnięcie w tym roku nawet wstępnego konsensusu co do całości aktu. Prezydencja podkreśliła, że dalsze prace powinny służyć zapewnieniu efektywności Prokuratury Europejskiej, na co składają się jej niezależność, jasno określone kompetencje, a także podstawy prawno-materialne. Tempo negocjacji nie powinno także być głównym wyznacznikiem prowadzonych prac.

Ministrowie wymienili również opinie na temat potrzeby opracowania zestawu dobrych praktyk, skierowanych do wszystkich podmiotów wymiaru sprawiedliwości, w tym sądów i przedstawicieli zawodów prawniczych, a także do jednostek działających w obszarze komunikacji elektronicznej, mających udział w postępowaniach prowadzonych w sprawach transgranicznych.

Ponadto Komisja Europejska zaprezentowała projekt rewizji rozporządzenia Rady (WE) nr 2201/2003 z dnia 27 listopada 2003 r. dotyczącego jurysdykcji oraz uznawania i wykonywania orzeczeń w sprawach małżeńskich oraz w sprawach dotyczących odpowiedzialności rodzicielskiej (tzw. rozporządzenie Bruksela II a).

Celem rozporządzenia jest zapewnienie ochrony dzieci w kontekście sporów z zakresu transgranicznej odpowiedzialności rodzicielskiej – dotyczących prawa do opieki, prawa do kontaktów z dzieckiem oraz przypadków uprowadzenia dziecka. Projekt rewizji został opracowany m.in. w oparciu o wyniki oceny funkcjonowania dotychczasowych przepisów. Komisja Europejska zwróciła uwagę m.in. na następujące kwestie:

• utrzymanie exequatur w przypadku orzeczeń związanych z prawem do opieki,
• długi czas trwania procedury powrotu uprowadzonego dziecka,
• konieczność zapewnienia właściwego wykonywania orzeczeń dotyczących odpowiedzialności rodzicielskiej w kontekście różnic pomiędzy systemami prawnymi poszczególnych państw,
• zwiększenie efektywności współpracy pomiędzy centralnymi organami władzy państw członkowskich w zakresie odpowiedzialności rodzicielskiej.

Ministrowie rozmawiali też o walce z cyberprzestępczością, zwłaszcza o wyzwaniach związanych z szyfrowaniem i odszyfrowywaniem dowodów w postępowaniu karnym, dostępem do danych zaszyfrowanych i zapewnieniem ochrony praw jednostek w postępowaniu karnym.

Podsekretarz Stanu Łukasz Piebiak – w imieniu Ministra Sprawiedliwości RP – podpisał, wraz z przedstawicielami Litwy, Łotwy, Estonii, Węgier i Słowacji, list do Komisarz Komisji Europejskiej Very Jourovej  z  wnioskiem o organizację w przyszłym roku, w Brukseli,  obchodów Dnia Pamięci Ofiar Reżimów Totalitarnych.

23 września 2008 r. Parlament Europejski ogłosił dzień 23 sierpnia Europejskim Dniem Pamięci Ofiar Stalinizmu i Nazizmu. W czerwcu 2011 r. Rada UE ds. Wymiaru Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych (prezydencja Węgier w Radzie UE) przyjęła tekst Konkluzji w sprawie pamięci o zbrodniach popełnionych przez reżimy totalitarne w Europie. W konsekwencji dzień 23 sierpnia został uznany jako dzień pamięci ofiar reżimów totalitarnych.

Pierwsze obchody tego dnia zostały zorganizowane w Warszawie w trakcie Prezydencji Polski w radzie UE. W ich trakcie podpisano tzw. Deklarację Warszawską, wzywającą do podtrzymywania wśród Europejczyków pamięci o zbrodniczych konsekwencjach działań reżimów totalitarnych.

Od tamtego momentu obchody odbywały się corocznie, w różnych krajach członkowskich Unii Europejskiej, ostatnio w Estonii. W tym roku będą miały miejsce w Bratysławie.

Wydział Komunikacji Społecznej i Promocji
Ministerstwo Sprawiedliwości