Ministerstwo Sprawiedliwości

Rada UE ds. Wymiaru Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych, 9-10 października 2014 roku

W dniach 9 – 10 października 2014 roku Pan Wojciech Węgrzyn, Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości, wziął udział w posiedzeniu Rady UE ds. Wymiaru Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych, w Luksemburgu.

Ministrowie Sprawiedliwości dyskutowali m.in. na temat projektu rozporządzenia w sprawie ustanowienia Prokuratury Europejskiej oraz projektu dyrektywy w sprawie wzmocnienia określonych aspektów domniemania niewinności i prawa do obecności na rozprawie w postępowaniu karnym. Ponadto, podczas roboczego lunchu rozmawiano na temat walki z przestępczością poprzez ustanowienie efektywnego mechanizmu konfiskaty korzyści pochodzących z przestępstwa.

Debata dotycząca Prokuratury Europejskiej skupiła się na koncepcji przyszłej instytucji jako jednolitego urzędu, który będzie funkcjonował ponad granicami zaangażowanych państw członkowskich, zasadniczo bez potrzeby stosowania tradycyjnych form wzajemnej pomocy czy wzajemnego uznawania w postępowaniach prowadzonych na obszarze tychże państw. Przewiduje się dalszą dyskusję na szczeblu eksperckim, w celu doprecyzowania stosownych przepisów projektowanego rozporządzenia.

Projekt dyrektywy w sprawie wzmocnienia określonych aspektów domniemania niewinności i prawa do obecności na rozprawie w postępowaniu karnym, który stanowił kolejny przedmiot dyskusji na posiedzeniu Rady UE, ma na celu ustanowić normy minimalne w zakresie praw podejrzanych i oskarżonych. Odwołując się do podnoszonych w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka aspektów tego prawa, projekt przewiduje m.in.:

• prawo do niebycia przedstawianym przez organy publiczne jako osoba winna, przed wydaniem prawomocnego wyroku;
• zasadę, że ciężar dowodu spoczywa na oskarżeniu, zaś każdą uzasadnioną wątpliwość dotyczącą winy należy rozstrzygać na korzyść oskarżonego;
• prawo do nieobciążania siebie winą;
• prawo do odmowy współpracy;
• prawo do odmowy składania wyjaśnień;
• prawo do obecności na rozprawie.

 Przewidywane w projekcie rozwiązania są w pełni zgodne z polskim prawem, w związku z czym Polska opowiada się za utrzymaniem obecnego lub równoważnego brzmienia tekstu. Zasada domniemania niewinności, jak i prawo do obecności oskarżonego na rozprawie są podstawowymi regułami postępowania karnego w Polsce. Zapewnienie jednolitych gwarancji w tym zakresie we wszystkich państwach UE będzie korzystne z punktu widzenia bezpieczeństwa prawnego polskich obywateli przebywających poza granicami RP.

W trakcie roboczego lunchu Ministrów Sprawiedliwości poruszono m.in. kwestię oceny wyzwań wynikających z wdrażania i stosowania w praktyce obowiązujących norm prawnych dotyczących wzajemnego uznawania nakazów konfiskaty. Prezydencja włoska nawiązała do konferencji poświęconej tej tematyce, którą zorganizowała we wrześniu br., z udziałem przedstawicieli państw członkowskich, instytucji europejskich, a także naukowców i praktyków.

Wydział Komunikacji Społecznej i Promocji
Ministerstwo Sprawiedliwości