Ministerstwo Sprawiedliwości

Minister Marek Biernacki na spotkaniu z Prezesem Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu

Minister Sprawiedliwości Marek Biernacki spotkał się dzisiaj w Warszawie z panem Deanem Spielmannem – Prezesem Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu.

Ministerstwo Sprawiedliwości jest zaangażowane w działalność Europejskiego Trybunału Praw Człowieka (ETPCz) przede wszystkim poprzez współpracę z Pełnomocnikiem Ministra Spraw Zagranicznych ds. Postępowań przed ETPCz w zakresie przygotowywania stanowisk Rządu dotyczących spraw ze skarg zawisłych przed Trybunałem, odnoszących się do prawidłowego funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości, jak również w zakresie działań podejmowanych na rzecz wykonywania orzeczeń Trybunału.

W chwili obecnej najistotniejszym problemem polskiego wymiaru sprawiedliwości w świetle orzecznictwa ETPCz, jest problem przewlekłości postępowań sądowych. Ministerstwo Sprawiedliwości podejmuje szereg działań mających na celu przyspieszenie postępowań sądowych (stałe zwiększanie nakładów na sądownictwo, szeroko zakrojone działania legislacyjne zmierzające do zwiększenia szybkości i sprawności postępowań karnych i cywilnych). W ostatnim czasie bardzo istotną zmianą jest uchwalona przez Sejm w dniu 27 września br. i podpisana przez Prezydenta w dniu 17 października br. zasadnicza nowelizacja Kodeksu postępowania karnego (przygotowana przez Komisję Kodyfikacyjną Prawa Karnego), która z pewnością przyczyni się do stopniowej eliminacji tych problemów.

Ministerstwo jest ponadto zaangażowane w prace międzyresortowego Zespołu do spraw Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, powołanego przez Premiera w 2007 r. Zespół odgrywa pierwszoplanową rolę w procesie koordynacji działań związanych z wykonywaniem wyroków Trybunału.

Niezwykle istotnym elementem działalności Ministerstwa Sprawiedliwości jest upowszechnianie orzecznictwa Trybunału. Działania te mają na celu zapewnienie, by podległe resortowi jednostki znały i przestrzegały europejskich standardów funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości.

Działania:

• stworzenie przez Ministerstwo aktualnie najobszerniejszej bazy przetłumaczonych na język polski orzeczeń wydanych przez Trybunał w Strasburgu w sprawach przeciwko Polsce (aktualnie ponad 300 wyroków); http://bip.ms.gov.pl/pl/prawa-czlowieka/europejski-trybunal-praw-czlowieka/orzecznictwo-europejskiego-trybunalu-praw-czlowieka/

• bieżące, cotygodniowe informowanie, w zakładce aktualności, o wyrokach wydawanych w sprawach przeciwko Polsce. Informacje opracowywane są także w postaci newslettera oraz zestawień statystycznych; http://bip.ms.gov.pl/pl/prawa-czlowieka/europejski-trybunal-praw-czlowieka/aktualnosci/

• opracowywanie w przystępnej formie informacji o standardach wynikających z orzecznictwa ETPCz, dotyczących określonych zagadnień tematycznych, pojawiających się często w orzecznictwie Trybunału, przeznaczonych zwłaszcza dla praktyków – sędziów i prokuratorów; http://bip.ms.gov.pl/pl/prawa-czlowieka/europejski-trybunal-praw-czlowieka/opracowania-i-analizy-standardy-w-zakresie-ochrony-praw-czlowieka/

• informowanie o fakcie wydania przez Trybunał wyroku, a także zawarciu ugody czy też złożeniu deklaracji jednostronnej bezpośrednio zainteresowanych, przede wszystkim sądów, w związku z działalnością których doszło do stwierdzenia naruszenia standardu wynikającego z Konwencji;

• w roku 2011 wydano w ilości 15.000 egzemplarzy opracowania Standardy ochrony praw człowieka w prawie Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. Analiza wiodących spraw polskich.

• w bieżącym roku Ministerstwo rozpoczęło publikowanie na stronie internetowej informacji dotyczących podejmowania przez Komitet Ministrów rezolucji końcowych zamykających proces wykonania wyroków bądź decyzji w poszczególnych sprawach czy też grupach spraw; http://bip.ms.gov.pl/pl/prawa-czlowieka/europejski-trybunal-praw-czlowieka/wykonywanie-wyrokow-europejskiego-trybunalu-praw-czlowieka/rezolucje-koncowe-komitetu-ministrow-rady-europy/

• poczynając od bieżącego roku Ministerstwo przekazuje Trybunałowi, za pośrednictwem Pełnomocnika, wszystkie tłumaczenia wyroków na język polski, celem ich zamieszczenia w bazie orzecznictwa ETPCz – HUDOC, co pozwoli na zapoznawanie się z bieżącym orzecznictwem w sprawach polskich również osobom korzystającym ze strony internetowej Trybunału; http://www.echr.coe.int/

• poczynając od 2012 roku Ministerstwo dokonuje także na bieżąco tłumaczenia opracowań dostępnych na stronie Trybunału (tzw.factsheets), dotyczących poszczególnych grup zagadnień, a następnie udostępnia je Trybunałowi celem publikacji na stronie HUDOC; http://bip.ms.gov.pl/pl/prawa-czlowieka/europejski-trybunal-praw-czlowieka/opracowania-i-analizy-standardy-w-zakresie-ochrony-praw-czlowieka/wybrane-zestawienia-tematyczne-orzecznictwa-etpcz/

• Ministerstwo współpracuje z Krajową Szkołą Sądownictwa i Prokuratury w zakresie włączania problematyki związanej z Konwencją oraz standardami orzecznictwa ETPCz, do tematyki szkoleń organizowanych dla sędziów i prokuratorów, tak w ramach szkolenia wstępnego, jak i ustawicznego.

Wykonywanie wyroków ETPCz przez Polskę nadzorowane jest przez Komitet Ministrów Rady Europy, który dokonuje oceny raportów i planów z podjętych przez Rząd działań, przesyłanych przez Pełnomocnika MSZ do Sekcji Wykonywania Wyroków Sekretariatu Rady Europy. Ministerstwo Sprawiedliwości aktywnie uczestniczy w przygotowywaniu tych dokumentów.

Dzięki intensywnej współpracy z Pełnomocnikiem MSZ w tym zakresie, w 2013 roku Komitet Ministrów RE przyjął rezolucje końcowe, które zamykają wykonywanie 181 orzeczeń w sprawach polskich (w tym 52 wyroków). Dzieje się tak między innymi dzięki oddelegowaniu do Sekcji Wykonywania Wyroków, doświadczonego polskiego sędziego. Minister Sprawiedliwości zadecydował, iż z dniem 1 stycznia 2014 roku do Kancelarii Trybunału zostanie oddelegowany kolejny polski sędzia.

Podczas wizyty zaplanowanej na 24-25 października Pan Dean Spielmann spotka się również z Pierwszym Prezesem Sądu Najwyższego, Prezesem Trybunału Konstytucyjnego, Prezesem Naczelnego Sądu Administracyjnego, Marszałkiem Sejmu oraz Marszałkiem Senatu, a także Ministrem Spraw Zagranicznych. Będzie także jednym z gości VII Seminarium Warszawskiego, które corocznie organizowane jest przez Pełnomocnika MSZ ds. Postępowań przed ETPCz. W tym roku Seminarium poświęcone będzie nowym wyzwaniom oraz podsumowaniu dotychczasowych doświadczeń w związku z 20-stą rocznicą przystąpienia Polski do Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności.  Pan Dean Spielmann wygłosi podczas otwarcia Seminarium wykład honorowy.