Ministerstwo Sprawiedliwości

 

- Zagadnienie konfliktów pomiędzy literą a duchem prawa jest równie stare jak nasza cywilizacja. A jak przestawia się konflikt między literą a duchem prawa w dzisiejszej Polsce? Często niestety można usłyszeć, że urzędnicy, politycy czy sądy są bezduszne. Wbrew pozorom w tym dość kolokwialnym stwierdzeniu jest sporo prawdy, bo to właśnie brak zrozumienia ducha prawa jest przyczyną wielu krzywdzących decyzji – powiedział dzisiaj Minister Sprawiedliwości w trakcie wykładu jaki wygłosił na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego.

 

Minister zaznaczył, że rozdźwięk między literą a duchem prawa to istotne zagadnienie w nauce prawa. Zdaniem Jarosława Gowina z punktu widzenia doktrynalnego mamy do czynienia ze sporem między zwolennikami stanowiska formalistycznego i nieformalistycznego oraz rozróżnieniem między statycznymi i dynamicznymi teoriami wykładni.

 

- Można powiedzieć, że w konflikcie między literą a duchem prawa teorie statyczne opowiadają się za literą prawa, natomiast teorie dynamiczne za jego duchem. Teorie statyczne służą takim wartościom jak pewność, niezmienność prawa, jego przewidywalność. Natomiast teorie dynamiczne uznają, że interpretacja powinna służyć przede wszystkim przystosowaniu prawa do zmieniających się sytuacji społecznych, ekonomicznych i politycznych. Służą one zatem tej podstawowej wartości, jaką jest szeroko rozumiana adekwatność prawa i życia społecznego. Ta ostatnia kwestia nabiera szczególnego znaczenia gdy uwzględnimy jak szybko rozrasta się prawo i jak szybko zmienia się rzeczywistość społeczna – mówił Jarosław Gowin.

 

W trakcie wykładu poruszono także kwestię procesu stanowienia prawa, który zdaniem Ministra trzeba widzieć jako proces ciągły, który nie kończy się na przyjęciu ustawy czy rozporządzenia.

 

- Dlatego tak ważne są badania postlegislacyjne, ocena tego jak poszczególne regulacje funkcjonują, jakie rzeczywiście mają skutki ekonomiczno-społeczne. Wiązałoby się to z poważną zmianą filozofii funkcjonowania administracji rządowej. W mniejszym stopniu powinniśmy zastanawiać się nad tym jakie nowe regulacje przyjąć, a w większym nad tym jak działają te, które już obowiązują - mówił Jarosław Gowin. - Potrzebujemy zatem regularnych przeglądów obowiązującego ustawodawstwa, prowadzących do usuwania przepisów niespójnych, niepotrzebnych i nakładających zbyt wielkie ciężary na obywateli i przedsiębiorców - dodał.

 

W Ministerstwie Sprawiedliwości trwają prace nad globalną koncepcją reformy rządowego procesu legislacyjnego. Mogą Państwo zapoznać się z nią  tutaj.

 

Wydział Komunikacji Społecznej i Promocji

Ministerstwo Sprawiedliwości