Ministerstwo Sprawiedliwości

- Dzisiejsza data jest okazją do podkreślenia, że choć totalitaryzmy odcisnęły na naszej wspólnej historii znaczące piętno, to nie udało im się złamać wspólnej, europejskiej postawy solidarności i dążenia do demokratycznej wymiany myśli i poglądów – powiedział dzisiaj Wojciech Węgrzyn – Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości w trakcie obchodów II Europejskiego Dnia Pamięci Ofiar Reżimów Totalitarnych. Tegoroczne uroczystości odbyły się w Budapeszcie.

 

Obchody I Dnia Pamięci Ofiar Reżimów Totalitarnych odbyły się rok temu – w trakcie polskiej prezydencji - w Warszawie, a dokładnie w Muzeum Powstania Warszawskiego. To wtedy europejscy ministrowie sprawiedliwości podpisali „Deklarację Warszawską”, dokument dotyczący podtrzymywania w pamięci Europejczyków zbrodniczych konsekwencji działań reżimów.

 

„Deklaracja Warszawska” zawiera także wezwanie organów Unii Europejskiej do wspierania - również poprzez wykorzystywanie programów finansowych - działań organizacji pozarządowych, w tym organizacji objętych Partnerstwem Wschodnim, które aktywnie angażują się w badania i gromadzenie dokumentacji związanej ze zbrodniami popełnionymi przez reżimy totalitarne. Ponadto, wzywa ona do upowszechniania wiedzy historycznej o zbrodniach reżimów.

 

Obchody Dnia Pamięci Ofiar Reżimów Totalitarnych to efekt polsko-węgierskich zabiegów podejmowanych na arenie europejskiej. W trakcie węgierskiego przewodnictwa w Radzie UE, Węgry rozpoczęły dyskusję na forum Unii na temat zbrodni popełnionych przez reżimy totalitarne. Polscy przedstawiciele ściśle współpracowali z Węgrami w tym zakresie. Wspólne wysiłki zakończyły się sukcesem, dzięki czemu na posiedzeniu Rady ds. wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych (JHA) w dniach 9-10 czerwca 2011 r. został przyjęty tekst konkluzji Rady UE w sprawie pamięci o zbrodniach popełnionych przez reżimy totalitarne w Europie. W konsekwencji dzień 23 sierpnia został uznany jako Dzień Pamięci Ofiar Reżimów Totalitarnych.

 

- 23 sierpnia 1939 roku jest datą wiążącą się z jednym z najczarniejszych doświadczeń XX wieku. Datą, w której dwa totalitarne i brutalne reżimy: nazistowski i stalinowski pochyliły się na nad mapą Europy, by dokonać grabieży i podziału (pakt Ribbentrop-Mołotow) – przypomniał w trakcie uroczystości Wojciech Węgrzyn. – Szczęśliwie, 23 sierpnia staje się i powinien się stać dniem pamięci ofiar reżimów totalitarnych w Europie. Wierzymy, że pamięć o wspólnej historii jest niezbędna do zrozumienia współczesnej Europy. Świadomość naszej wspólnej historii i pielęgnowanie wartości europejskich jest konieczne, by uniknąć odrodzenia się ekstremizmów prowadzących do tragedii – dodał.

 

Wydział Komunikacji Społecznej i Promocji

Ministerstwo Sprawiedliwości