Ministerstwo Sprawiedliwości

Minister Sprawiedliwości Krzysztof Kwiatkowski, Paweł Wojtunik – szef Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Adam Rapacki – Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji – to tylko niektórzy uczestnicy dzisiejszej debaty pt. „Co mogą służby?”. Spotkanie zorganizowali Business Centre Club oraz Krajowa Izba Gospodarcza.

 

- Dostrzegając, że czynności podejmowane w ramach kontroli operacyjnej ingerują w prawa i wolności konstytucyjne i jako takie winny podlegać szczególnemu nadzorowi, rząd podjął inicjatywę legislacyjną zmierzającą do zwiększenia efektywności kontroli sądu i prokuratora nad realizacją czynności składających się na kontrolę operacyjną – przypomniał Minister Sprawiedliwości Krzysztof Kwiatkowski.

 

Ustawą z dnia 4 lutego 2011 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw wprowadzono istotne ograniczenie przesłanki stosowania kontroli operacyjnej w odniesieniu do wszystkich służb uprawnionych do jej stosowania, przyjmując że stosowanie takiej kontroli dopuszczalne jest wyłącznie wówczas, gdy inne środki okazały się bezskuteczne albo nieprzydatne. Rezygnacja z przesłanki prawdopodobieństwa, że inne środki będą nieprzydatne lub bezskuteczne, jako podstawy zarządzenia kontroli operacyjnej ma na celu ograniczenie podstaw do stosowania tej kontroli wyłącznie do sytuacji, w których stwierdzona zostanie nieprzydatność bądź nieskuteczność innych metod. Ustawa ta wprowadza jednocześnie wyraźną regulację nakładającą na Policję oraz służby specjalne obowiązek przesyłania do sądu wraz z wnioskiem kontroli operacyjnej materiałów uzasadniających potrzebę zastosowania takiej kontroli.

 

- Rozwiązanie to ma bezpośrednio przeciwdziałać zarządzaniu przez sądy kontroli operacyjnej wyłącznie na podstawie wniosków opracowanych przez Policję bądź służby specjalne – powiedział Krzysztof Kwiatkowski. – W aktualnym stanie prawnym sąd ma obowiązek zapoznania się nie tylko z wnioskiem o zarządzanie takiej kontroli, ale przede wszystkim z materiałami, które od strony faktycznej uzasadniają potrzebę jej przeprowadzenia – dodał.

 

Minister przypomniał, że warto także zwrócić uwagę na wprowadzony ustawą wyraźny zakaz wykorzystania materiałów pozyskanych podczas stosowania kontroli operacyjnej w jakimkolwiek innym postępowaniu niż postępowanie karne w sprawie o przestępstwo lub przestępstwo skarbowe, w stosunku do którego dopuszczalne jest stosowanie takiej kontroli, a także przewidziany w projekcie mechanizm niszczenia tych wszystkich materiałów uzyskanych w toku kontroli operacyjnej, które nie zawierają dowodów pozwalających na wszczęcie postępowania karnego.

 

- Zaakcentowania wymaga również jednoznaczne uregulowanie zagadnienia tzw. zgody następczej sądu, dotyczącej zezwolenia na wykorzystanie materiałów pozyskanych w toku kontroli operacyjnej dla celów postępowania karnego w sprawie o inne przestępstwo, niż to, które było podstawą zarządzenia kontroli, popełnione przez osobę wobec której kontrola operacyjna była stosowana bądź też przez inną osobę – tłumaczył Minister Sprawiedliwości. – Rozwiązania te ukierunkowane są na wzmocnienie ochrony prawa do prywatności, tajemnicy korespondencji oraz tajemnicy komunikowania się, poprzez zintensyfikowanie merytorycznej kontroli sądu nad czynnościami składającymi się na kontrolę operacyjną – dodał Krzysztof Kwiatkowski.

 

Dostrzegając, że dane telekomunikacyjne dostarczają znacznej liczby informacji o obywatelu Minister Krzysztof Kwiatkowski przypomniał, że rząd podjął także działania zmierzające do wypracowania rozwiązań normatywnych porządkujących problematykę pozyskiwania danych telekomunikacyjnych. Decyzją z dnia 8 marca 2011 r. Premier Donald Tusk powołał w ramach Kolegium Spraw Służb Specjalnych Zespół ds. pozyskiwania danych telekomunikacyjnych, którego podstawowym zadaniem jest wypracowanie stanowiska w sprawie zakresu zmian legislacyjnych dotyczących pozyskiwania przez uprawnione organy informacji objętych tajemnicą telekomunikacyjną oraz przygotowanie propozycji tych zmian.

 

- W ramach prac Zespołu, w których uczestniczy przedstawiciel Ministra Sprawiedliwości, dokonano wstępnych założeń dotyczących planowanych zmian normatywnych. Tak też przesądzono kwestię wprowadzenia koniecznych ograniczeń dla Policji i służb specjalnych w zakresie pozyskiwania danych telekomunikacyjnych, wstępnie zakładając, że ograniczenie tego rodzaju winno przybrać postać zawężenia możliwość pozyskiwania danych telekomunikacyjnych zasadniczo do tych postępowań, których przedmiotem jest przestępstwo zagrożone karą co najmniej 3 lat pozbawienia wolności – powiedział Krzysztof Kwiatkowski.

 

Zgodnie ze wstępnymi założeniami reformy projektowane są również rozwiązania ustrojowe, w tym wprowadzenie specjalnych pełnomocników w Policji i służbach specjalnych, do których zadań należałaby kontrola prawidłowości pozyskiwania przez uprawnione organy państwowe danych telekomunikacyjnych, jak również powołanie niezależnego organu, który byłby uprawniony do kontrolowania prawidłowości podejmowanych przez Policję i służby specjalne działań w ramach czynności operacyjno-rozpoznawczych. Przedstawione założenia mają charakter wstępny i mogą ulegać dalszym zmianom.

 

- Ostatecznych wyników prac zespołu należy się spodziewać w październiku tego roku – zakończył Krzysztof Kwiatkowski.

 

Joanna Dębek

Rzecznik Prasowy

Ministra Sprawiedliwości