Ministerstwo Sprawiedliwości

 

Jerzy Buzek – Przewodniczący Parlamentu Europejskiego weźmie udział w inauguracji odbywającego się w tym roku po raz pierwszy – Europejskiego Dnia Pamięci Ofiar Reżimów Totalitarnych. Dzisiaj poinformował o tym Ministra Sprawiedliwości Krzysztofa Kwiatkowskiego.

 

- Potwierdzając swój udział, Przewodniczący Parlamentu Europejskiego podziękował nam za to, że z inicjatywy Polski, Węgier, Litwy, Łotwy i Estonii udało się doprowadzić do ustanowienia tego tak ważnego i symbolicznego dla naszych krajów dnia – mówi Minister Sprawiedliwości Krzysztof Kwiatkowski. – Szczegóły obchodów, z innymi europejskimi ministrami sprawiedliwości, ustalaliśmy m.in. w trakcie ubiegłotygodniowego spotkania w Sopocie – dodaje.

 

Pierwszy Europejski Dzień Pamięci Ofiar Reżimów Totalitarnych odbędzie się 23 sierpnia 2011 r. w Warszawie (Muzeum Powstania Warszawskiego). Jego inauguracja – z udziałem Przewodniczącego Parlamentu Europejskiego Jerzego Buzka – będzie miała miejsce 22 sierpnia 2011 r. w Warszawie.

 

28 listopada 2008 r. Rada Unii Europejskiej przyjęła decyzję ramową w sprawie zwalczania niektórych form i przejawów rasizmu i ksenofobii środkami prawa karnego. Decyzja nie obejmuje czynów popełnianych z pobudek ideologicznych, w tym zbrodni komunistycznych. Niemniej jednak, w drodze kompromisu, Rada UE dołączyła do decyzji ramowej deklarację, potępiającą przestępstwa popełnione przez systemy totalitarne i wzywającą Komisję, aby w terminie 2 lat od daty wejścia w życie decyzji ramowej przedstawiła informację ws. potrzeby przyjęcia dodatkowego aktu prawnego, odnoszącego się m. in. do zbrodni komunistycznych.

 

W tym kontekście, zarówno na szczeblu krajowym, jak i na poziomie UE, podjęto następnie szereg działań, które umożliwiłyby ocenę zbrodni totalitarnych i upamiętnienie ich ofiar. Wśród podjętych inicjatyw należy wymienić:

 

- deklarację Parlamentu Europejskiego w sprawie ogłoszenia dnia 23 sierpnia (dzień podpisania paktu Ribbentropp – Mołotow) Europejskim Dniem Pamięci Ofiar Reżimów Totalitarnych, którego celem będzie upamiętnienie ofiar masowych deportacji i eksterminacji, a jednocześnie ściślejsze zakorzenienie demokracji oraz wzmocnienie pokoju i stabilizacji – wrzesień 2008 r.;

 

- rezolucję Parlamentu Europejskiego o europejskim sumieniu i totalitaryzmie. W rezolucji PE m.in. potępia zbrodnie przeciwko ludzkości popełnione przez reżimy totalitarne i autorytarne, wyraża poszanowanie dla ofiar tych zbrodni, a także żal, że dostęp do dokumentów archiwalnych z tego okresu jest wciąż ograniczony. Wzywa również Komisję Europejską i państwa członkowskie do podejmowania działań edukacyjnych, a także do ustanowienia Platformy Pamięci Europejskiej i Sumienia (Platform of European Memory and Consciene) – kwiecień 2009 r.

 

- raport Komisji Europejskiej „Pamięć o zbrodniach popełnionych przez reżimy totalitarne w Europie” - grudzień 2010 r.

 

W trakcie Rady w Luksemburgu 10 czerwca 2011 r.Ministrowie Sprawiedliwości UE przyjęli Konkluzje w sprawie upamiętnienia ofiar zbrodni popełnionych przez reżimy totalitarne. W konkluzjach zwrócono się do państw członkowskich m.in. o rozważenie sposobu upamiętnienia dnia 23 sierpnia, o podjęcie bądź też wsparcie inicjatyw edukacyjnych i informacyjnych skierowanych do społeczeństwa, dotyczących reżimów totalitarnych. W Konkluzjach Ministrowie zachęcają także do wykorzystania istniejących programów unijnych do ustanowienia Platformy Pamięci Europejskiej i Sumienia.

 

23 sierpnia 2011 r. w Warszawie odbędzie się konferencja „Europejski Dzień Pamięci Ofiar Reżimów Totalitarnych”, organizowana pod patronatem polskiej Prezydencji. W konferencji uczestniczyć będą ministrowie sprawiedliwości państw członkowskich, a także przedstawiciele instytutów pamięci narodowej. Konferencja będzie nie tylko formą upamiętnienia ofiar reżimów totalitarnych, ale również platformą wymiany doświadczeń w tym zakresie.

 

Joanna Dębek

Rzecznik Prasowy

Ministra Sprawiedliwości