Ministerstwo Sprawiedliwości

Minister Sprawiedliwości na konferencji „Rodzina a prawo i sąd rodzinny”

- Sądownictwo rodzinne to przede wszystkim ludzie, którzy temu sądownictwu poświęcili całe lub część życia zawodowego – powiedział dzisiaj Minister Sprawiedliwości Krzysztof Kwiatkowski w trakcie pierwszego dnia konferencji „Rodzina a prawo i sąd rodzinny”. Honorowy patronat nad spotkaniem objął Prezydent RP – Bronisław Komorowski.

- Podłożem koncepcji sądownictwa rodzinnego jest przede wszystkim idea rozpoznawania wszystkich spraw dotyczących dziecka i rodziny. Nie jest to jednak jedyny obszar działalności sądów rodzinnych. Sądy te zajmują się bowiem również rozwiązywaniem problemów dotyczących ciemnych stron życia. W zakresie ich działalności bowiem pozostają również sprawy dotyczące demoralizacji, czynów karalnych nieletnich, leczenia osób uzależnionych od alkoholu oraz od środków odurzających i psychotropowych – przypomniał Krzysztof Kwiatkowski. - Jest to zatem niezwykle szeroki i różnorodny zakres działalności w kontekście całego wymiaru sprawiedliwości. Przy rozpoznawaniu i rozstrzyganiu spraw rodzinnych niejednokrotnie literę prawa wyprzedza troska o rodzinę, o dziecko - dodał.

W 2010r. wpłynęło łącznie 1 413 150 spraw rodzinnych i nieletnich łącznie ze sprawami o rozwód i separację. Załatwiono 1 414 550 spraw. Średni wskaźnik czasu trwania postępowania w 2010r. wyniósł 1,7 miesiąca.

- Działalność sądów rodzinnych jest ściśle związana z funkcjonowaniem organów pomocniczych, takich jak rodzinni kuratorzy sądowi i społeczni, rodzinne ośrodki diagnostyczno – konsultacyjne, biegli. Prawo nakłada na sędziego rodzinnego obowiązek współdziałania z organami, instytucjami i organizacjami społecznymi, zajmującymi się na danym terenie problematyką rodziny, dzieci i młodzieży, sprawami oświaty i wychowania oraz zdrowia – mówił dzisiaj Minister Sprawiedliwości. - Nie można jednak zapominać, że główną rolę w procesie dążenia do eliminacji negatywnych zjawisk społecznych, na przykład takich, jak demoralizacja i przestępczość nieletnich, alkoholizm, narkomania oraz w procesie przywracania właściwej pozycji rodzinie w celu umożliwienia wypełniania przez nią na powrót jej funkcji wychowawczo – opiekuńczych, pełni sędzia rodzinny. Wszechstronność sędziego rodzinnego wyraża się nie tylko w odpowiednim przygotowaniu prawniczym, ale także gruntownej znajomości takich dyscyplin, jak psychologia, pedagogika, socjologia, czy kryminologia - dodał.

Powstanie sądownictwa rodzinnego w Polsce ma ścisły związek z wyprzedzającym je o wiele lat utworzeniem sądów dla nieletnich, które były bazą dla powstania wydziałów rodzinnych i nieletnich. Urzeczywistnianie idei sądownictwa rodzinnego w sposób spontaniczny z inicjatywy prezesów sądów, rozpoczęło się już na początku lat 60.

Z dniem 1 lipca 1962 r. w Sądzie Powiatowym w Katowicach został powołany odrębny wydział do spraw rodzinnych, zaś od 1 stycznia 1963 r. podobny wydział utworzony został w Łodzi. Kolejnych 16 wydziałów rodzinnych powstało w 1974 r.

Pozytywne doświadczenia związane z ich działalnością spowodowały, że dokonane z dniem 1 stycznia 1978 r. zmiany organizacyjne stworzyły podstawy powszechnego sądownictwa rodzinnego w Polsce. Powstało wówczas 97 wydziałów rodzinnych i nieletnich.

Obecnie w Polsce funkcjonuje 330 sądów rodzinnych.

Joanna Dębek
Rzecznik Prasowy
Ministra Sprawiedliwości