Ministerstwo Sprawiedliwości

Podczas konferencji dyskutowano o szeroko pojętym systemie ochrony praw człowieka, jego rozwoju oraz poprawie efektywności. Debata dotycząca tego systemu trwa od lat i owocuje zmianami. Przyjęcie Deklaracji Konferencji państw członkowskich w Interlaken oraz towarzyszącego jej Planu Działania zapoczątkowało kolejne reformy. Obydwa dokumenty stanowią wyraz zgodnej decyzji politycznej o potrzebie reform oraz wskazują na możliwe kierunki zmian w perspektywie krótko-, średnio- i długofalowej.

 

W ramach przygotowań do Interlaken, Minister Sprawiedliwości podczas swojego wystąpienia, przedstawił stanowisko rządu dotyczące reformy mechanizmu konwencyjnego.
- Opiera się ono na trzech podstawowych filarach - powiedział Minister Krzysztof Kwiatkowski.

- Pierwszy z nich to utrzymanie instytucji skargi indywidualnej w nienaruszonym zakresie jako istoty całego systemu. Polskie stanowisko wykluczało poparcie dla „mechanicznych” sposobów ograniczania liczby skarg (takich jak wprowadzenie opłat) a rozwiązania takie miały licznych zwolenników. To stanowisko nie uległo zmianie, konsekwentnie sprzeciwiamy się opłatom, warunkującym dopuszczalności skargi – mówił Minister Krzysztof Kwiatkowski. - Podobnie negatywne stanowisko zajmujemy np. wobec pojawiających się sugestii nałożenia obowiązku sporządzenia skargi w językach urzędowych Rady Europy - dodał.

 

Drugi z filarów to dalsze rozwinięcie zasady subsydiarności. Polska przedstawiła koncepcję stanowiącą wartość dodaną do art. 13 Konwencji i zaproponowała Radzie Europy rozpoczęcie dyskusji na temat warunków uznania za środek efektywny tzw. „krajowego środka o charakterze generalnym” – swoistego mechanizmu proceduralnego, umożliwiającego obywatelowi złożenie skargi do organu krajowego w przypadku naruszenia każdego z praw zagwarantowanych Konwencją. Takie rozwiązania nie są w Europie całkowicie nieznane. Pewne podobieństwa oferują rozwiązania przyjęte w prawie brytyjskim, czy chorwackim.

 

- Trzeci z filarów to uelastycznienie mechanizmu dokonywania zmian proceduralnych i organizacyjnych Trybunału. Dotychczasowe doświadczenie z reformowaniem systemu poprzez zmiany Konwencji i przyjmowanie kolejnych protokołów dodatkowych uczy, że jest to proces trudny i długotrwały – mówił podczas konferencji Minister Sprawiedliwości. - Koncepcja uelastycznienia ram prawnych funkcjonowania Trybunału polega na tym, aby poza Konwencją i Regulaminem stworzyć trzeci rodzaj źródła prawa, nazywany Statutem Trybunału, który regulowałby strukturę i organizację Trybunału oraz kwestie związane z procedurą. Statut ten byłby przyjmowany decyzją Komitetu Ministrów, co dawałoby państwom członkowskim kontrolę nad jego treścią, a z drugiej strony zapewniałoby niezbędną elastyczność procesu poprawy efektywności jego funkcjonowania – dodał Krzysztof Kwiatkowski.

 

Oczywiście powyższe zagadnienia nie wyczerpują wszystkich możliwych działań jakie zostały zawarte w propozycji reform wskazanych dokumentami końcowymi Konferencji w Interlaken. W najbliższym czasie odbędzie się bowiem kolejna międzyrządowa konferencja, której celem będzie dokonanie oceny stanu debaty nad reformą Trybunału.

 

Joanna Dębek

Rzecznik Prasowy

Ministra Sprawiedliwości