Ministerstwo Sprawiedliwości

Minister Sprawiedliwości Krzysztof Kwiatkowski podsumował swoją wizytę w Rosji(Sankt Petersburg, 18-19 lipca 2010 r.)

- Głównym celem mojej wizyty w Rosji były jak Państwo doskonale wiecie – bo wielokrotnie o tym informowałem – negocjacje dotyczące dwóch polsko-rosyjskich umów. Pierwszej – o współpracy w sprawach cywilnych. Drugiej – o współpracy w sprawach karnych – powiedział w trakcie dzisiejszej konferencji prasowej Minister Sprawiedliwości Krzysztof Kwiatkowski.

Minister Sprawiedliwości RP przebywał z oficjalną dwudniową wizytą w Federacji Rosyjskiej w dniach 18-19 lipca. Dzisiaj ją podsumował.

Treść oby umów przekazaliśmy naszym rosyjskim partnerom w trakcie czerwcowej, także dwudniowej, wizyty ministra Konowałowa w Polsce. Była to pierwsza od 15 lat wizyta rosyjskiego ministra sprawiedliwości w naszym kraju.

- Jesteśmy gotowi do podpisania obu umów w możliwie najkrótszym czasie. Oczywiście, z uwagi na fakt, że to umowy międzynarodowe procedura dotycząca ich ratyfikacji wymaga m.in. udziału Rady Ministrów, Parlamentu i podpisu Prezydenta.. Z uwagi na to, zdaję sobie sprawę, że przed nami wielomiesięczna procedura. Wypada mi tylko żałować, że musieliśmy czekać aż 15 lat na faktyczne rozpoczęcie negocjacji w tej sprawie – dodał Minister Krzysztof Kwiatkowski.

Umowa regulująca współpracę Polski i Rosji w sprawach karnych pochodzi z połowy lat 90. Zawiera długotrwałe procedury, przez co śledztwo w sprawie katastrofy może trwać dłużej niż byśmy oczekiwali.

Dlatego w czerwcu przekazaliśmy stronie rosyjskiej – a w ostatnich dniach negocjowaliśmy - m.in. projekt Umowy o uzupełnieniu i ułatwieniu stosowania Europejskiej Konwencji o pomocy prawnej w sprawach karnych z dnia 20 kwietnia 1959 roku oraz o szczególnych formach współpracy w sprawach karnych.

Umowa ta zawiera regulacje stanowiące uzupełnienie Europejskiej konwencji o pomocy prawnej w sprawach karnych z 1959 r., która wiąże obydwa państwa.

Umowa wprowadza nowe szczególne formy współpracy transgranicznej w sprawach karnych. W kontekście ostatnich wydarzeń dotyczących tragedii smoleńskiej w sposób szczególny podkreślić należy regulacje odnoszące się do powoływania m.in. tzw. wspólnych zespołów śledczych. Co więcej, po podpisaniu wspomnianej umowy polscy prokuratorzy a także sędziowie, aby np. przesłuchać rosyjskiego świadka, nie będą musieli udawać się do Rosji. Konieczne czynności będą mogli wykonać w Polsce – dzięki wideokonferencjom, które zaproponowane przez polską stronę regulacje także przewidują.

Wprowadzona tą umową decentralizacja obrotu w sprawach karnych oraz ustanowienie szczególnych form współpracy dwustronnej przyczynią się niewątpliwie zarówno do przyspieszenia postępowań, jak i do zwiększenia efektywności w walce z przestępczością.

Kolejna negocjowana umowa to projekt Porozumienia między Ministerstwem Sprawiedliwości Rzeczypospolitej Polskiej i Ministerstwem Sprawiedliwości Federacji Rosyjskiej o bezpośrednim porozumiewaniu się sądów w zakresie udzielania pomocy prawnej w sprawach cywilnych .

Dzięki temu Porozumieniu uprościmy postępowania sądowe w sprawach cywilnych, co jest szczególnie ważne dla polskiego biznesu. To istotny problem we współpracy gospodarczej przede wszystkim z Obwodem Kaliningradzkim. Aktualnie wszystkie wnioski z sądów trafiają najpierw do rosyjskiego Ministerstwa Sprawiedliwości w Moskwie, które wniosek rozpatruje i dopiero potem przesyła go do właściwego sądu. W konsekwencji przedsiębiorcy mają często trudności w dochodzeniu swoich praw na skutek przewlekłości procedury. Proponowane zmiany umożliwią bezpośrednie przekazywanie wniosków np. o doręczenie dokumentów lub przekazanie dowodów do właściwych miejscowo rosyjskich sądów. Dotyczy to także – o czym musimy pamiętać – spraw rodzinnych, w tym alimentacyjnych.

Taki sposób komunikowania się, z pominięciem pośrednictwa organów centralnych, przyczyni się do sprawnego przebiegu postępowań sądowych i skrócenia czasu ich trwania. Porozumienie będzie więc miało praktyczny wymiar dla wszystkich obywateli, w tym przedsiębiorców.

- Moja wizyta w Rosji nie była jednak poświęcona jedynie negocjowaniu dwóch wspomnianych przeze mnie umów. Jej efektem są też realne działania, które już teraz będą skutkować dużo lepszą polsko-rosyjską współpracą.. Wczoraj podpisaliśmy Program Współpracy między Ministerstwem Sprawiedliwości RP i Ministerstwem Sprawiedliwości Federacji Rosyjskiej w latach 2010 – 2012 – podsumowywał Minister Krzysztof Kwiatkowski.

To dokument precyzujący wykonanie podpisanego przez nas w czerwcu w Łodzi Memorandum.
Memoranda o współpracy mamy podpisane z kilkoma krajami. Rosja jest jednak pierwszym krajem, z którym podpisane Memorandum uzupełniamy o szczegółowy Program współpracy na dane lata.

W trakcie wizyty – równolegle ze spotkaniami ministrów sprawiedliwości – spotykali się przedstawiciele polskiej i rosyjskiej służby więziennej. Efektem ich rozmów jest Porozumienie, na którego podpisanie czekamy od 3 lat.

Obecnie mamy taką sytuację, że jeżeli nasz obywatel trafia do zakładu karnego w Rosji, to oczywiści może złożyć wniosek o odbywanie kary pozbawienia wolności w polskim więzieniu. Rosyjskie więzienia są jednak wyjątkowo dolegliwe i inaczej zorganizowane niż polskie zakłady karne, a średni okres rozpatrywania takiego wniosku skazanego to dziewięć miesięcy. W wyniku Porozumienia okres ten ulegnie radykalnemu skróceniu. Polacy trafiający do zakładów karnych w Rosji będą natychmiast informowani o możliwości odbywania kary w kraju.

- Część rozmów – co odbierałem i nadal odbieram jako swój moralny obowiązek, ale także chęć pomocy polskiej prokuraturze – poświęcona była śledztwu w sprawie wyjaśnienia okoliczności katastrofy pod Smoleńskiem – powiedział Minister Kwiatkowski. - Chciałabym wyraźnie zaznaczyć, że zarówno ja jak i minister Konowałow nie jesteśmy Prokuratorami Generalnymi. Mając jednak świadomość jak ważne jest wyjaśnienie tej sprawy, poświęciliśmy jej duży fragment naszych spotkań – dodał.

Jak zdradził Minister Krzysztof Kwiatkowski w trakcie swojej wizyty w Rosji zabiegał o priorytetowe traktowanie przez rosyjską prokuraturę wniosków o pomoc prawną kierowanych do niej przez polską prokuraturę. W sposób szczególny kładł nacisk na wnioski dotyczące przekazania dokumentacji zawierającej informacje z oględzin oraz sekcji zwłok ofiar katastrofy.

- Otrzymałem zapewnienie, że mój rosyjski odpowiednik osobiście rozmawiać będzie w tej sprawie z Prokuratorem Generalnym Federacji Rosyjskiej – Jurijem Czajką. Minister Konowałow przekazał mi także, że śledztwo w sprawie smoleńskiej katastrofy (które decyzją rosyjskich śledczych zostało przedłużone) traktowane jest nie tylko przez rosyjskie władze, ale i prokuratorów jako priorytetowe – powiedział na konferencji Minister Sprawiedliwości RP. – Chciałbym, aby te rozmowy przyczyniły się do realnej pomocy polskiej prokuraturze - dodał.

Wizyta Ministra Krzysztofa Kwiatkowskiego w Sankt Petersburgu była pierwszą od 25 lat wizytą polskiego Ministra Sprawiedliwości w Rosji.

Joanna Dębek
Rzecznik Prasowy
Ministra Sprawiedliwości